BADHUISWEG

De Badhuisweg staat aangegeven op de eerste betrouwbare plattegrond van Cadzand in 1578. Deze weg ontstond bij de bouw van de kerk begin 13e eeuw, toen bouwmateriaal vanuit de Westerschelde via het Kievittegat werd aangevoerd. Het was al een cade, een dijkje tussen de polders ‘Noordland dictum den Val’ en ‘’t Noordland den Wal’. De straat loopt door tot in de Prinsestraat. Deze weg vanaf de kust tot Zuidzande werd in de volksmond Sinte Marien Weghe genoemd, naar de Onze Vrouwe kerck op Cadzand.

Op de kaart uit 1656 van kaartmaker Mogge, is in het midden de huidige Badhuisweg ingetekend. De Berghofstede van Lieven Stevens staat links van de weg. Aan het begin van de kruising met de latere Erasmusweg en Koolsweg staan huizen. Deze zijn rond 1800 vervangen door 2 landbouwschuren. Na de afbraak van deze schuren in 2009 heeft in 2014 een archeologisch onderzoek plaatsgevonden voordat er weer huizen op gebouwd werden.

Het water rechtsboven, onder de Tienhonderddijk, is een restant van de Persschorre/ Pesse Schorre , het getijdenhaventje van de Cadzandse vissers.

Na 1950 wordt de Mariaweg omgedoopt tot Badhuisweg, genoemd naar het toenmalige hotel Badhuis op de duinen in het verlengde van de weg.



Foto 1 uit 1900. De enige bebouwing is de molen van Aalbregtse met woning en schuur. Rechts daarachter ligt de landbouwschuur van Abraham Basting, later een kruidenierswinkel. Rechts de monumentale schuur van Jacob Kools en Anthonetta Jozina Erasmus. Aan de andere zijde van de Badhuisweg liggen de boerderijen De Berghofstede van Abraham Risseeuw Isaac Abrahamszoon en Sara de Hullu en De Elzenhof van Abraham de Bruijne en Cathalijntje Scheele.
Foto 2 geeft de huidige situatie weer.

Foto 1 uit 1935. De weg is nog onverhard. Vanaf 1927 zijn de huizen rechts gebouwd. De wieken van de molen van Aalbregtse zijn in 1931 verwijderd. De kerk heeft in 1930 een nieuwe toren gekregen. De Nederlandse film 'Bleke Bet' uit 1934 speelt zich af in de Amsterdamse Jordaan. Een liedje uit die film “Bij ons in de Jordaan” was zo populair in de Badhuisweg, dat de bewoners hun straat de bijnaam ‘De Jordaan’ gaven.
Foto 2 geeft de huidige situatie weer.

In deze werkplaats van Piet en Jan van Luijk start Machiel Pieter Bruijnooge in 1939 een constructiebedrijf. Hij was daarvoor de knecht van smid Willem Robijn. In 1940 wordt Machiel opgeroepen voor zijn dienstplicht in de rang van sergeant. Hij sneuvelt op 11 mei 1940 in Someren en is herbegraven op de Grebbeberg.
Eind 1944 is de werkplaats een veldhospitaal.
Na de bevrijding starten Wouter de Smidt jr. en zijn zwager Adriaan Verduin in deze werkplaats een constructiebedrijf. Verduin heeft ook een garagebedrijf in de Prinsestraat, voorheen de fietsenzaak van zijn zwager De Smidt jr. Naast de werkplaats wordt een loods gebouwd voor de 2 combines en een dorsmachine van hun pas opgerichte loonbedrijf. In 1965 neemt Rinus Francke het loonbedrijf en de gebouwen over.

Tegenover de werkplaats is in de jaren ’60 op nummer 50 de Amsterdamse Bank gevestigd.


Foto 1940/2013. De huizen links (no 1 en 2) zijn vanaf 1927 gebouwd. Het eerste huis is gebouwd en tot 1939 bewoond door Adriaan de Bruijne. Het huis werd gekocht door dr. Timmer en daarna door zijn opvolger dr. Bom. Deze is  opgevolgd door dr. Hage, die de praktijk voortzette op no. 26. Het 2e huis links is de aardappelhandel van Piet van Luik met echtgenote Mina Quaak. De huizen rechts zijn vanaf 1938 gebouwd. Het 3e huis van rechts (no 22) van meester J. de Keuninck, krijgt in 1944 bij de bevrijding een voltreffer.
De weg is tot ca. 1955 onverhard en de electriciteitsleidingen lopen nog bovengronds.


(Foto) De loodsen uit 1932 van de fouragehandel van Jan en Piet van Luik op nummer 5 (heette toen Mariastraat W 49b). In het schuurtje linksboven staat de stroomgenerator met dieselmotor van Wouter de Smidt jr. Die stond eerst achter zijn fietsenzaak in de Prinsestraat. De generator voorziet een aantal huizen en straatlantaarns in Cadzand van electriciteit. Het gebeurde wel dat de brandstoftank leeg was en Cadzand in het donker zat. In 1934 neemt de P.Z.E.M. de electriciteitsproductie over.

In de loodsen drijven Jan en Piet van Luik een aardappel- en bietenhandel.
Piet stopt ermee en start in 1965 een constructiebedrijf voor kooiwielen voor tractoren, Traco genaamd. In 1985 verhuist het bedrijf naar de rand van Cadzand bij de molen. Het huis en de loodsen worden gekocht door Rinus Francke, die daarmee zijn loonbedrijf, gevestigd op nummer 37, uitbreidt.


Foto’s 1948. De linker foto is richting de duinen. De auto van dr. Timmer staat voor de deur. Het rechter huisje (nr.16) is samen met het naastgelegen huis (nr.18) één huis, nummer 16, geworden. Vandaar de nummering ...16, - , 20....
Op de rechter foto, richting het dorp, is duidelijk aan de linker kant de open plek van het verwoeste huis van meester De Keuninck te zien. Het pand rechts naast de molen was het Groene Kruisgebouw.