RADIOSCHIP UILENSPIEGEL

Eind jaren '50 van de vorige eeuw werd het volk mondiger. Ook de jeugd wilde een eigen mening, haar eigen kleding en muziek. De radiozenders van de overheid hielden star vast aan hun culturele en stichtelijke programma's en “vlotte” muziek van Corrie Brokken, Annie Palmen, Johnny en Rijk, De Spelbrekers, Max van Praag en the Fouryo's (foto links).
De jeugd hoorde liever Trea Dobbs, ZZ en de Maskers, Rob de Nijs en de Lords, Peter en zijn Rockets (foto rechts) en Anneke Grönloh.
In navolging van USA werden (vaak illegaal) lokale radiostations opgezet, met programma's die het volk, vooral de jeugd, aanspraken.

Ook de Belg Georges De Caluwé startte (met vergunning) het lokale radiostation 'Het Kerkske' in een kerktoren in Antwerpen. De zender werd zo populair, dat de overheid al snel de vergunning introk. In navolging van zeezenders in Denemarken (Mercur), Zweden (Nord) en Nederland (VRON/Veronica) wilde de inmiddels 73-jarige De Caluwé een schip inrichten met een radiozender, het buiten de territoriale wateren voor anker leggen en van daaruit radioprogramma's verzorgen. Hij kocht het motorloze, betonnen Franse bevoorradingsschip CROCODILE, doopte dat om in UILENSPIEGEL, installeerde een middengolfzender met hoge zendmast en ging op 12 oktober 1962 in de Appelzak, 12 km voor de kust van Oostende voor anker. UILENSPIEGEL zond uit op de middengolf 201 mtr. De Vlaamse en Franstalige muziekprogramma's werden opgenomen in zijn studio aan de Nerviërsstraat in Antwerpen.
Foto: De UILENSPIEGEL vertrekt op 12 oktober 1962 uit de haven van Antwerpen.

Begin december 1962 stemde het Belgische Parlement voor de anti-piratenwet. Op 13 december wilde de overheid de UILENSPIEGEL enteren, maar dat werd uitgesteld vanwege het slechte weer. Diezelfde dag stierf Georges De Caluwé na een operatie.
Een paar dagen later, op 16 december, werd het schip in een zware storm windkracht 12 beschadigd en raakte op drift. De bemanning werd door de Kustwacht Oostende en de reddingboot President Wierdsma van de K.N.Z.R.M. uit Breskens van boord gehaald. Eén bemanningslid kwam tussen beide schepen terecht en overleed.
Een sleepboot uit Zeebrugge kreeg de opdrachtde UILENSPIEGEL naar Vlissingen te slepen. Door het slechte weer bleek dat onmogelijk. Het schip strandde diezelfde avond op het Cadzandse strand, paal 24, bij 't Zwin.
Wrang genoeg wordt op 18 December 1962 in België de anti-zeezenderwet goedgekeurd met 123 stemmen vóór en 35 tegen. De wet zal echter nooit gehanteerd worden voor 31 augustus 1974.

Er kwamen duizenden mensen naar het gestrande schip kijken en een deel van hen stal al de inboedel. Wachtmeester Ie klasse H.W. van de Berg van de post Cadzand van de Rijkspolitie hielden daarom met twee andere agenten enkele weken de wacht bij de gestrande piratenzender. Dankzij de inzet van burgemeester Ko Leenhouts beschikten ze over een wachthokje van 1,5 x 1,5 m met twee houten en een rieten stoel en een petroleumkacheltje.

Vanwege de hoge bergingskosten maakte niemand aanspraak op de gestrande, inmiddels leeggehaalde UILENSPIEGEL. Eigenaar De Caluwé was overleden. Zijn beheermaatschappij Ship Broadcasting Company in Lichtenstein en de verzekerings-maatschappij Lloyds lieten niets van zich horen.
Het overgebleven betonnen casco stond bij de Rijkswaterstaat te boek als wrak nr. 93 in het rivierbed van de Westerschelde; het leverde voor de scheepvaart geen bezwaren op. Omdat het schip een geweldige toeristische attractie bleek, maakte de gemeente Cadzand geen haast met het ruimen van het casco.

In de loop der jaren zakte het betonnen casco steeds verder weg in het zand en werd het een gevaar voor de badgasten. Uiteindelijk besloot waterschap Het Vrije van Sluis de romp van begin 1971 te laten verwijderen op kosten van de verzekering. Aannemer C. H. van Wijnen uit Papendrecht kreeg de opdracht. Het casco werd opgeblazen en het puin werd afgevoerd naar 't Zwin, waar het is gebruikt voor duin- en dijkversterking. De 55 m. lange kiel van gewapend beton bleef liggen. Men hoopte dat deze verder zou wegzakken in de bodem. De kiel kwam echter bloot te liggen en zorgde jarenlang voor ongemak bij de badgasten.
Uiteindelijk besloot het waterschap in 1993 de kiel niet te verwijderen, maar met stenen en bitumen te bedekken.

Als u de sfeer van de zeezenders wilt proeven, ga dan naar http://www.192radio.nl/ en start de player. Een aanrader is de film “The Boat That Rocked”. Hieronder vind u het verslag van het Belgische TV-journaal.




Bron:
zeezenders.eu
radiovisie.eu
zeeuws archief.nl/ beeldbank
youtube.com
192radio.nl
cadzandgeschiedenis.nl, Bert Voets